Jaka wysokość balustrady na tarasie?

Redakcja 2025-08-04 04:16 | 11:29 min czytania | Odsłon: 18 | Udostępnij:

Czy Twoje tarasowe marzenia o odpoczynku na świeżym powietrzu nie są jeszcze w pełni zrealizowane, bo brakuje tej kluczowej, a czasem problematycznej kwestii – wysokości balustrady? Zastanawiasz się, czy jej wybór to tylko kwestia estetyki, czy może kryje się za tym coś więcej? Jak pogodzić bezpieczeństwo domowników, zwłaszcza tych najmłodszych, z przepisami prawa budowlanego i własnymi upodobaniami? A może nurtuje Cię, czy warto zlecić to zadanie specjalistom, czy jednak spróbować sił samemu, by zaoszczędzić i zyskać satysfakcję? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w naszym artykule, który rozwieje wszelkie Twoje wątpliwości dotyczące idealnej wysokości balustrady na tarasie.

Jaka wysokość balustrady na tarasie

Spis treści:

Wybór odpowiedniej wysokości balustrady tarasowej to balansowanie między kilkoma kluczowymi aspektami, jak pokazują poniższe dane. Choć przepisy prawa budowlanego stanowią podstawę, równie ważne są indywidualne potrzeby użytkowników i charakter budynku.

Typ Budynku Minimalna Wysokość Balustrady Uwagi Dotyczące Bezpieczeństwa
Budynek jednorodzinny 90 cm Zapewnienie stabilności i ochrony przed upadkiem.
Budynek wielorodzinny / Użyteczności publicznej 110 cm Wyższy standard bezpieczeństwa, uwzględniający większą liczbę użytkowników i potencjalne zagrożenia.
Gdy wysokość balustrady jest mniejsza niż 110 cm, ale przekracza 70 cm 120 cm (łączna wysokość) Wymóg dodatkowego zabezpieczenia lub uzupełnienia górnej części tradycyjnej balustrady, aby osiągnąć bezpieczną wysokość.
Prześwit między elementami balustrady Brak określonej normy Kluczowe jest uniemożliwienie przecisnięcia się mniejszych elementów ciała, np. głowy dziecka.

Jak widzimy, podstawowa dyrektywa to 90 cm dla domów jednorodzinnych i 110 cm dla budynków wielorodzinnych. Ale świat balustrad to nie tylko liczby. Czasem sytuacja wymaga bardziej złożonych rozwiązań. Jeśli balustrada jest niższa, ale nadal musi spełniać swoją rolę ochronną, prawo przewiduje opcję podwyższenia jej łącznej wysokości do 120 cm, często poprzez dodanie górnej, bezpiecznej części. To pokazuje, jak elastyczne, lecz nadal rygorystyczne, są przepisy, gdy w grę wchodzi bezpieczeństwo. Warto pamiętać, że brak precyzyjnych wytycznych dotyczących rozstawu elementów wypełniających pozostawia pewną swobodę, ale odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa, zwłaszcza przed dostaniem się dziecka pod balustradę, spoczywa na nas. To właśnie te niuanse decydują o tym, czy nasz taras będzie nie tylko piękny, ale przede wszystkim bezpieczny.

Minimalna wysokość balustrady tarasowej

Kwestia minimalnej wysokości balustrady tarasowej może wydawać się prostym zagadnieniem, ale kryje w sobie kilka istotnych aspektów, które wpływają na ostateczny wygląd i funkcjonalność tarasu. Zastanawiamy się, czy wszystko jest jednoznaczne, czy może zdarzają się wyjątki od reguły. Chodzi przecież o to, by stworzyć przestrzeń, która będzie bezpieczna dla wszystkich, niezależnie od tego, czy na tarasie bawią się dzieci, czy relaksują się dorośli.

Kluczowe jest zrozumienie, że minimalna wysokość nie jest jedynie kwestią estetyki. To przede wszystkim wymóg bezpieczeństwa, wynikający z przepisów budowlanych. Chcemy uniknąć sytuacji, w której choćby przez nieuwagę ktoś straci równowagę i dojdzie do nieszczęśliwego wypadku. Dlatego też te normy są tak ważne i warto się z nimi zapoznać.

Decydując o tym, jaka będzie ta minimalna wysokość, musimy wziąć pod uwagę przede wszystkim przeznaczenie tarasu. Czy jest to miejsce, gdzie gromadzić się będą głównie dorośli, czy może też często pojawiać się będą małe dzieci? Odpowiedź na to pytanie pozwoli nam lepiej dobrać odpowiednie parametry.

Warto też zastanowić się, czy sami chcemy decydować o wszystkim. Czasem skorzystanie z wiedzy fachowców może uchronić nas przed błędami, które mogłyby być kosztowne. Specjaliści pomogą nam dobrać nie tylko odpowiednią wysokość, ale również materiały i konstrukcję, która będzie najlepiej pasować do naszego tarasu.

Przepisowa wysokość balustrady tarasowej

Przepisy prawa budowlanego to podstawa, gdy mowa o bezpieczeństwie konstrukcji budowlanych, a balustrady tarasowe nie są wyjątkiem. Wchodząc w świat regulacji, można odnieść wrażenie, że mamy do czynienia z labiryntem paragrafów, ale w rzeczywistości kluczowe informacje są dość jasne. Zrozumienie tych przepisów to pierwszy krok do zaprojektowania bezpiecznego i zgodnego z prawem tarasu.

Podstawowa zasada, która nam przyświeca, to zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom tarasu. Nie chodzi tylko o to, żeby balustrada była. Musi ona spełniać określone normy, które uniemożliwią potencjalne wypadki. To tak, jak z pasami w samochodzie – niby oczywiste, a jednak kluczowe dla naszego zdrowia i życia.

Najważniejsza informacja, którą musimy zapamiętać, dotyczy wysokości. Tutaj przepisy są dość precyzyjne, rozróżniając typy budynków. Dla domów jednorodzinnych standardem jest 90 cm, podczas gdy dla budynków wielorodzinnych wymagana wysokość to już 110 cm. Ta różnica nie jest przypadkowa – odzwierciedla ona większe natężenie ruchu i potencjalne zagrożenia w budynkach zbiorowego zamieszkania.

Warto jednak wiedzieć, że to nie koniec historii. Prawo przewiduje również pewne wyjątki lub alternatywne rozwiązania. Na przykład, jeśli balustrada ma być niższa niż standardowo, ale nadal ma spełniać funkcje ochronne, to dopuszczalne jest jej obniżenie do 70 cm, pod warunkiem, że dodatkowo zostanie uzupełniona w górnej części, tak aby łączny wymiar pionowy wynosił 1,2 metra. To pokazuje, że przepisy są elastyczne, ale zawsze stawiają bezpieczeństwo na pierwszym miejscu.

Jaka wysokość balustrady na tarasie w bloku

Kiedy decydujemy o budowie lub modernizacji tarasu w bloku, jednym z kluczowych pytań, które od razu się pojawia, jest właśnie ta zasadnicza kwestia: jaka wysokość balustrady będzie właściwa? Nie jest to tylko kwestia estetyki, choć oczywiście wygląd ma znaczenie. Przede wszystkim chodzi o bezpieczeństwo naszych sąsiadów i własnych domowników, a także o zgodność z przepisami.

W przypadku budynków wielorodzinnych, obowiązują nieco inne reguły niż w domach jednorodzinnych. To zrozumiałe – w blokach mamy do czynienia z większą liczbą mieszkańców, różnym wiekiem użytkowników, a co za tym idzie, potencjalnie większym ryzykiem. Dlatego też przepisy są bardziej restrykcyjne, aby zapewnić wszystkim użytkownikom wspólnej przestrzeni jak największe bezpieczeństwo.

Minimalna wysokość balustrady na tarasie w budynku wielorodzinnym jest ściśle określona i wynosi 110 centymetrów. Ta przykładowo 20-centymetrowa różnica w porównaniu do domów jednorodzinnych ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia poziomu bezpieczeństwa. Zapewnia ona lepszą ochronę przed przypadkowym upadkiem z wysokości, co jest szczególnie ważne w kontekście dzieci i osób starszych.

Ważne jest, aby pamiętać, że oprócz samej wysokości, równie istotne jest również odpowiednie rozmieszczenie elementów wypełniających balustradę. Chodzi o to, by uniemożliwić dzieciom przedostanie się pod balustradę lub między jej elementy. Choć przepisy nie określają konkretnego maksymalnego prześwitu, należy kierować się zdrowym rozsądkiem i zasadami bezpieczeństwa.

Jaka wysokość balustrady na tarasie domu jednorodzinym

Posiadanie własnego domu to często marzenie o posiadaniu także swojego prywatnego azylu na świeżym powietrzu – czyli tarasu. Ale zanim będziemy mogli rozłożyć na nim leżaki i cieszyć się kawą, pojawia się fundamentalne pytanie: jaka wysokość balustrady będzie najlepsza dla naszego domu jednorodzinnego? To decyzja, która wpływa nie tylko na wygląd tarasu, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo.

Dom jednorodzinny rządzi się swoimi prawami, a przepisami dotyczącymi wysokości balustrad nie są one tak restrykcyjne, jak w przypadku budynków wielorodzinnych. Niemniej jednak, zasady bezpieczeństwa nadal odgrywają tu kluczową rolę. Nie chcemy przecież sytuacji, w której przypadkowe potknięcie kończy się nieprzyjemnym incydentem.

W większości przypadków, dla tarasów w domach jednorodzinnych, obowiązuje minimalna wysokość balustrady wynosząca 90 centymetrów. Jest to standard, który zapewnia odpowiedni poziom ochrony, jednocześnie nie dominując nad estetyką całej konstrukcji. Choć wydaje się to niewielka różnica, te 90 cm robi ogromną różnicę, jeśli chodzi o bezpieczeństwo.

Warto jednak pamiętać, że podane wartości to minimalne wymogi. W zależności od projektu, wysokości budynku, czy też indywidualnych preferencji, można zastosować wyższe balustrady. Czasami dobrym pomysłem jest też konsultacja ze specjalistami, którzy pomogą dobrać optymalne rozwiązanie, dostosowane do specyfiki Państwa domu i otoczenia.

Wysokość balustrady z wypełnieniem poziomym

Balustrady tarasowe z wypełnieniem poziomym to popularne rozwiązanie, które nadaje tarasowi nowoczesny i minimalistyczny charakter. Jednak gdy przychodzi do wyboru wysokości, pojawia się pytanie: czy konstrukcja z poziomymi szczeblami wymaga innych parametrów niż te z wypełnieniem pionowym? I jak wpłynie to na ogólne poczucie bezpieczeństwa i estetyki?

W przypadku balustrad z poziomym wypełnieniem, kluczowym aspektem jest nie tylko wysokość całej konstrukcji, ale również rozstaw poszczególnych elementów poziomych. Przepisy budowlane, mimo że nie precyzują konkretnego maksymalnego prześwitu między prętami, kładą nacisk na to, aby uniemożliwić przejście lub zaczepienie się dziecka. To tak, jakby próbować przecisnąć się przez słoiki z dżemem – niektóre rzeczy po prostu nie mają prawa przejść.

Minimalna wysokość balustrady, zarówno z wypełnieniem poziomym, jak i pionowym, jest regulowana przepisami podobnie. Dla budynków jednorodzinnych wynosi ona zazwyczaj 90 cm, a dla budynków wielorodzinnych 110 cm. Różnica polega głównie na sposobie osiągnięcia tych parametrów i potencjalnych zagrożeń związanych z konkretnym typem wypełnienia.

Ważne jest, aby pamiętać, że poziome wypełnienie może nie być najlepszym wyborem z perspektywy bezpieczeństwa dzieci. Istnieje ryzyko, że dziecko może wspiąć się po takich elementach, traktując je jak drabinę. Dlatego w takich przypadkach warto rozważyć zastosowanie wypełnienia o mniejszym rozstawie lub dodatkowe zabezpieczenia, które zminimalizują to ryzyko.

Decydując się na balustradę z wypełnieniem poziomym, należy zwrócić szczególną uwagę na materiał, z którego są wykonane poziome elementy oraz ich wytrzymałość. Powinny one być solidnie zamocowane i odporne na obciążenia, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo.

Wysokość balustrady z wypełnieniem pionowym

Gdy myślimy o klasycznej, solidnej konstrukcji balustrady tarasowej, często mamy na myśli wypełnienie pionowe. Czy jednak taka forma wymaga innych wytycznych dotyczących wysokości niż balustrady z innym typem wypełnienia? I jak ta pionowa struktura wpływa na wrażenia estetyczne i, co najważniejsze, na bezpieczeństwo? Oto, co musisz wiedzieć.

Balustrady z wypełnieniem pionowym są tradycyjnym i niezwykle popularnym wyborem, cenionym za swoją stabilność i prostotę. Kluczowym aspektem, na który należy zwrócić uwagę, oprócz określonej przepisami wysokości, jest również rozstaw wspomnianych elementów pionowych. Przepisy, choć nie definiują ścisłego maksymalnego prześwitu, jasno wskazują, że wypełnienie balustrady nie może pozwalać na przecisk drobnych elementów ciała, zwłaszcza głowy dziecka, między poszczególne części.

Jeśli chodzi o samą wysokość, tutaj zasady są zbieżne z tymi, które obowiązują dla innych typów balustrad. W przypadku budynków jednorodzinnych minimalna wymagana wysokość to zazwyczaj 90 cm, podczas gdy dla budynków wielorodzinnych normą jest 110 cm. Te wartości zostały ustalone z myślą o zapewnieniu maksymalnego bezpieczeństwa użytkownikom.

Pionowe wypełnienie, w odróżnieniu od poziomego, jest zazwyczaj uznawane za bezpieczniejsze z punktu widzenia dzieci. Nie stwarza ono pokusy do wspinaczki, co jest często problemem przy poziomo ułożonych elementach. Jest to swoisty „stróż” bezpieczeństwa naszego tarasu.

Materiał, z którego wykonane są pionowe wypełnienia, ma również znaczenie. Stal nierdzewna, aluminium czy odpowiednio zabezpieczone drewno – każdy z nich ma swoje zalety. Ważne jest, aby wszystkie elementy były solidnie zamocowane i dopasowane do wysokości konstrukcji, gwarantując jej stabilność.

Wysokość balustrady szklanej na tarasie

Szklane balustrady na tarasie to kwintesencja nowoczesności, elegancji i lekkości. Ale pod tą kruchą powierzchnią kryje się solidna konstrukcja, a wraz z nią pytania o wysokość i bezpieczeństwo. Czy szkło rządzi się innymi prawami, jeśli chodzi o wymogi konstrukcyjne i przepisy? Jak pogodzić wizualną subtelność z konieczną solidnością i zgodnością z prawem?

Kluczowym elementem bezpiecznej balustrady szklanej jest nie tylko wysokość samego szkła, ale przede wszystkim sposób jego mocowania oraz rodzaj zastosowanego szkła. Przepisy, choć skupiają się na ogólnej wysokości balustrady, implicite wymagają, aby cała konstrukcja była stabilna i bezpieczna. To jak budowanie zamku z piasku – musi być solidny, żeby przetrwać falę.

Minimalna wysokość balustrady dla tarasów, niezależnie od tego, czy wykonana jest ze szkła, metalu czy drewna, pozostaje zgodna z przepisami prawa budowlanego. Mówimy tu o minimalnych 90 cm dla domów jednorodzinnych i 110 cm dla budynków wielorodzinnych. Te standardy mają na celu zapewnienie wszechstronnej ochrony przed upadkiem.

W przypadku balustrad szklanych, istotny jest również rodzaj zastosowanego szkła. Zazwyczaj używa się szkła hartowanego lub laminowanego, które ze względu na swoje właściwości są znacznie bezpieczniejsze w przypadku stłuczenia. Takie szkło rozpada się na mniejsze, nieostre kawałki lub pozostaje w całości na folii, minimalizując ryzyko skaleczenia.

Wybór wysokości balustrady szklanej powinien również uwzględniać kwestie estetyczne i proporcje budynku. Choć szkło jest lekkie wizualnie, zbyt niska balustrada może wyglądać nieproporcjonalnie, a zbyt wysoka – przytłaczać przestrzeń. Warto skonsultować się z projektantem lub specjalistą, aby znaleźć idealne połączenie funkcjonalności i designu.

Wysokość balustrady a bezpieczeństwo użytkowania

Każdy, kto choć raz stał na tarasie i czuł lekki dreszczyk emocji z powodu wysokości, wie, jak ważna jest stabilna i odpowiednio wysoka balustrada. Ale czy naprawdę wiemy, jak ta wysokość wpływa na nasze codzienne bezpieczeństwo? To przecież nie tylko estetyczny dodatek:

Bezpieczeństwo użytkowania tarasu to priorytet, a wysokość balustrady odgrywa w tym kluczową rolę. Zbyt niska balustrada może stać się przyczyną nieszczęśliwych wypadków, zwłaszcza tam, gdzie bawią się dzieci. Wyobraźmy sobie scenę: maluch biegnie po tarasie, potyka się i… jeśli balustrada jest za niska, skutki mogą być tragiczne. Dlatego odpowiednia wysokość to jak dobra siatka zabezpieczająca podczas wspinaczki – daje poczucie pewności.

Zgodnie z przepisami, dla budynków jednorodzinnych minimalna wysokość balustrady to 90 cm. Natomiast w budynkach wielorodzinnych i użyteczności publicznej jest to już 110 cm. Te wartości nie są przypadkowe – zostały opracowane na podstawie analizy ryzyka i doświadczeń. To tak, jak zasady gry w piłkę nożną - niby proste, ale wyznaczone, by gra była fair i przede wszystkim bezpieczna.

Ważne jest również, aby poza samą wysokością, zwrócić uwagę na konstrukcję całej balustrady. Czy elementy wypełniające są odpowiednio rozmieszczone, aby uniemożliwić przejście dzieciom? Czy materiały są solidne i odporne na warunki atmosferyczne? Odpowiedź na te pytania to gwarancja, że nasz taras będzie miejscem bezpiecznym przez wiele lat.

Pamiętajmy także o znaczeniu stabilności całej konstrukcji. Nawet najwyższa balustrada, jeśli nie jest solidnie zamocowana, może nie spełniać swojej roli. Dlatego warto zainwestować w profesjonalny montaż i materiały wysokiej jakości, które zapewnią bezpieczeństwo wszystkim użytkownikom tarasu.

Wysokość balustrady a zgodność z prawem budowlanym

Prawo budowlane często wydaje się skomplikowane, ale w kontekście bezpieczeństwa na tarasie jest naszym sprzymierzeńcem. Jak więc wysoko powinna sięgać balustrada, abyśmy mogli spać spokojnie i być pewni, że wszystko jest zgodnie z literą prawa? Zrozumienie tych przepisów to jak posiadanie mapy w nieznanym terenie – pozwala nam bezpiecznie nawigować.

Zgodność z prawem budowlanym w kwestii wysokości balustrady to fundament bezpieczeństwa. Kiedy projektujemy taras, musimy mieć na uwadze przepisy, które zostały stworzone w celu ochrony użytkowników przed niebezpieczeństwem. To tak, jak zasady ruchu drogowego – niby oczywiste, ale niezbędne dla bezpieczeństwa wszystkich na drodze.

Kluczowe regulacje mówią jasno: w budynkach jednorodzinnych minimalna wysokość balustrady wynosi 90 cm. Natomiast w budynkach wielorodzinnych, ze względu na większe natężenie ruchu i potencjalnie większe ryzyko, wymagana wysokość to już 110 cm. Te wartości to nie przypadkowe liczby; odzwierciedlają one analizy bezpieczeństwa i doświadczenia z lat praktyki.

Co jednak, jeśli nasz taras ma unikalny charakter i chcemy zastosować balustradę o niestandardowej wysokości? Prawo przewiduje pewne elastyczności, ale zawsze z priorytetem bezpieczeństwa. Na przykład, dopuszcza się obniżenie pionowej części balustrady do 0,7 metra, pod warunkiem, że jej górna część zostanie tak uzupełniona, aby łączny wymiar pionowy wynosił 1,2 metra. To pokazuje, że chociaż są pewne ramy, to w granicach rozsądku i bezpieczeństwa można znaleźć kompromis.

Niezwykle ważne jest również zwrócenie uwagi na dodatkowe wymagania, które mogą wynikać z przepisów i norm technicznych. Dotyczą one między innymi odstępów między elementami wypełnienia balustrady, które mają zapobiec przedostawaniu się przez nią dzieci. Te szczegóły często umykają, a są równie istotne dla ogólnego bezpieczeństwa.

Dobór wysokości balustrady do projektu tarasu

Projektowanie tarasu to fascynujący proces, w którym estetyka spotyka się z funkcjonalnością. Jednym z elementów, który ma ogromny wpływ na ostateczny wygląd i – co ważniejsze – bezpieczeństwo, jest wysokość balustrady. Jak więc dobrać idealną wysokość, która będzie harmonizować z całym projektem i jednocześnie zapewni spokój ducha?

Wybór odpowiedniej wysokości balustrady powinien być przemyślany i uwzględniać kilka kluczowych czynników. Nie chodzi tylko o to, żeby była „w sam raz”, ale żeby idealnie wpisywała się w koncepcję całego tarasu i budynku. To trochę jak komponowanie muzyki – każdy instrument, w tym balustrada, musi grać w odpowiedniej tonacji.

Przede wszystkim musimy pamiętać o przepisach. Jak już wspominaliśmy, dla domów jednorodzinnych optymalna wysokość to 90 cm, a dla budynków wielorodzinnych – 110 cm. Te wartości stanowią dobą bazę, ale nie zawsze są ostatecznym wyznacznikiem. Można je modyfikować, choć zawsze z poszanowaniem zasad bezpieczeństwa.

Warto też wziąć pod uwagę styl architektoniczny budynku. Nowoczesna bryła może potrzebować lekkiej, minimalistycznej balustrady ze szkła lub metalu, podczas gdy tradycyjny dom lepiej skomponuje się z masywniejszymi, być może drewnianymi elementami. Różne style wymagają różnych wysokości, aby uzyskać spójny efekt wizualny.

Kolejnym istotnym aspektem jest otoczenie tarasu. Jeśli taras znajduje się na parterze i otoczony jest pięknym ogrodem, niższa balustrada może nie przeszkadzać. Jednakże, jeśli taras jest na wyższym piętrze, z pięknym widokiem, ale też stanowi potencjalne zagrożenie, wyższa balustrada będzie bardziej odpowiednia. Balustrada nie powinna również zasłaniać wspaniałych widoków, chyba że taka jest intencja projektu.

Ostateczny dobór wysokości balustrady to harmonijne połączenie wymogów prawnych, zasad bezpieczeństwa, estetyki i indywidualnych preferencji. To decyzja, która – dobrze podjęta – sprawi, że wasz taras stanie się nie tylko miejscem relaksu, ale przede wszystkim bezpieczną przestrzenią dla wszystkich.

Q&A: Jaka wysokość balustrady na tarasie?

  • Jakie są zalecane wysokości balustrad na tarasach w budynkach jednorodzinnych i wielorodzinnych?

    Zgodnie z polskimi przepisami budowlanymi, w tym rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wysokość balustrady balkonowej w przypadku budynku jednorodzinnego wynosi 90 cm, natomiast w przypadku budynków wielorodzinnych wysokość ta wynosi 110 cm.

  • Czy przepisy określają maksymalny prześwit między elementami balustrady tarasowej?

    Przepisy budowlane nie określają maksymalnego prześwitu między elementami balustrady, ale przy projektowaniu należy pamiętać o zapewnieniu bezpieczeństwa użytkowników.

  • Jakie są wymagania dotyczące wysokości balustrad w obiektach użyteczności publicznej?

    W obiektach użyteczności publicznej, balustrady oddzielające różne poziomy muszą zapewniać bezpieczeństwo ich użytkowników. Dotyczy to również sytuacji, gdy stosuje się obniżenie pionowej części balustrady do 0,7 m, pod warunkiem uzupełnienia jej górnej części, tak aby jej łączny wymiar pionowy wynosił 1,2 m.

  • Jakie materiały są rekomendowane do budowy balustrad tarasowych i dlaczego?

    Balustrady nierdzewne są zdecydowanie najtrwalsze i najbardziej popularne, ponieważ są całkowicie odporne na korozję i nie wymagają żadnej konserwacji, w przeciwieństwie do balustrad drewnianych. Dzięki zastosowaniu najwyższej jakości farb proszkowych, są one odporne na działanie promieni UV i wszelkie warunki atmosferyczne, co zapewnia długotrwałe zachowanie koloru.